Is ChatGPT uw nieuwe belastingadviseur?

Kan ChatGPT ook fiscale vraagstukken oplossen? En ben ik dan als fiscalist straks werkloos?

Ineens was het er: ChatGPT. Een “intelligente” chatbox waarmee je in gesprek kan, waar je vragen aan kan stellen en die op verzoek teksten opstelt. Omdat ChatGPT de beschikking heeft over een enorme hoeveelheid informatie en daar ook van leert, komt het met verbluffend goede resultaten. Zo blijkt dat ChatGPT al heel behoorlijke opstellen kan schrijven. Dit tot genoegen van leerlingen maar minder van hun leraren. 

De ultieme Jeopardy! winnaar

ChatGPT doet mij denken aan Watson. Watson is een “intelligente” tool van IBM die in 2011 twee kampioenen wist te verslaan met Jeopardy! en daarmee grote bekendheid kreeg. Watson zat inderdaad knap in elkaar. Het maakte gebruik van geavanceerde technieken als natural language processing, reasoning en machine learning. De gedachte was toen – althans bij sommigen – dat het niet lang meer zou duren tot computers juridische problemen zouden kunnen oplossen. Tot op heden heeft het echter nog niet tot een wereldschokkende doorbraak geleid. 

ChatGPT doet net zoveel stof opwaaien als Watson destijds. Ook ChatGPT maakt gebruik van natural language processing: je kan de vragen in het Nederlands stellen en je krijgt ook antwoord in het Nederlands. Daarnaast maakt ChatGPT gebruik van machine learning waarmee het in staat is om ook echt zinvolle antwoorden te geven.

De proef op de som: ben ik als fiscalist straks overbodig?

Ik heb wat testen gedaan om te kijken of ik als fiscalist mij beter kan omscholen. Gelukkig (voor mij) viel dat wel mee. Maar eerlijk is eerlijk: ik ben zwaar onder de indruk van ChatGPT. Ik heb in de meeste gevallen ook echt het idee dat het begrijpt wat ik vraag. Het is mooi om te zien waar de moderne technologie anno 2023 toe in staat is. Ik raad iedereen die ook maar een beetje nieuwsgierig is om het uit te proberen. Vraag ChatGPT een gedichtje te schrijven over een bepaald onderwerp. Stel die grote filosofische vraag waar je al tijden mee worstelt (Geldt de stelling van Gödel ook in het recht? Ik noem maar wat). Begin een therapeutisch gesprek. Vraag om een fiscaal advies. Het kan allemaal.

Het wegen van feiten en omstandigheden door een computer

Een ander punt is dat voor een gedegen advies kennis en inzicht van de concrete situatie noodzakelijk is. Weten wat er aan de hand is. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijfsopvolging. De ene bedrijfsopvolging is de andere niet. Sterker nog: bedrijfsopvolgingen zijn nooit hetzelfde. Wat willen de betrokken partijen? Wat verwachten de betrokken partijen? Pas wanneer dat in beeld is, kan het fiscale recht erop worden losgelaten. Daarbij geldt dat er meestal verschillende wegen zijn die naar Rome leiden. Elke met eigen fiscale gevolgen. Dan volgt een analyse van verschillende scenario’s en moeten keuzes worden gemaakt. Wil je dat aan een chatbot toevertrouwen?

Terugkomend op mijn vraag: kan ChatGPT fiscale vraagstukken oplossen? Ik denk het niet. In ieder geval nog niet. Het is wel een prima tool om je voor te bereiden op een gesprek met jouw belastingadviseur. Stel een paar vragen aan ChatGPT. Kijk wat daar uitkomt en neem dat mee naar jouw belastingadviseur. Die adviseur kan vervolgens een advies opstellen waarvan je niet wakker hoeft te liggen of het allemaal wel klopt. Want vaak gaat het toch wel om veel geld.

Dus ben ik straks werkloos? Als dat zo is, ligt het waarschijnlijk aan mij en niet aan ChatGPT. Misschien word ik wel ontslagen omdat ik te veel tijd besteed aan een blog over ChatGPT terwijl die veel goedkoper door ChatGPT kan worden geschreven. Ik heb ChatGPT overigens wel gevraagd ‘Kan je een blog schrijven over ChatGPT en fiscale advisering?’ Het antwoord begon met: Natuurlijk kan ik dat! Aan zelfvertrouwen geen gebrek bij ChatGPT.