Jong leiderschapstalent kan positieve verandering aanjagen

Leiders van nu en straks moeten samen bouwen aan duurzame organisaties. Dat vraagt om young boards die zich durven uitspreken en bestuurders die naar hen willen luisteren.

In het kort:

• Young professionals kunnen ESG-thema’s bij de board agenderen, concrete ideeën spuien én pushen op de praktische uitvoering.
• De internetgeneratie kan bestuurders en commissarissen helpen bij de benodigde reality check in de hype rond (Gen)AI.
• Leidinggevenden moeten meer aandacht besteden aan mentaal welzijn om uitval van jonge medewerkers te voorkomen.

Wat kunnen zittende leiders leren van young professionals (en andersom) om met elkaar te werken aan toekomstbestendige organisaties en een betere samenleving voor iedereen? Dat is de insteek van het Next Gen Round Tables Event, afgelopen najaar voor de tweede keer georganiseerd door EY. Daarbij discussieerden 90 young talents uit 40 organisaties over duurzaamheid, AI en (mentaal) welzijn.

Inspiratie, innovatie en implementatie

Oorlog en geopolitieke spanningen, een klimaatcrisis en het afbrokkelen van de westerse democratische traditie: vooral de twintigers en dertigers in de zaal zullen in de toekomst de gevolgen ondervinden van deze ‘apocalyptische’ ontwikkelingen. De huidige tijden van transitie vragen om inspiratie, innovatie en implementatie, stelt Jan Peter Balkenende, oud-premier en external senior advisor EY. ‘Jonge mensen kunnen de benodigde positieve verandering helpen aanjagen.’

Balkenende doet een oproep aan zittende én aankomende leiders. Bedrijven moeten jonge generaties uitnodigen om nieuwe ideeën te spuien en proberen die in de praktijk te brengen, maar ook terugkoppelen waarom dat soms (nog) niet lukt. ‘Dán neem je jonge medewerkers serieus.’ Zijn advies aan young boards: ‘Durf je uit te spreken!’

Weerbaarheid, solidariteit en betrokkenheid

Alexander Rinnooy Kan, onder meer oud-voorzitter van de Sociaal-Economische Raad (SER), schetst de verschillen tussen de babyboomgeneratie waartoe hij zelf behoort en de aanwezige millennials en Generatie Z: ‘Jullie leven in een digitale wereld, denken anders over vooruitgang, staan kritisch tegenover autoriteit en hebben meer aandacht voor work/life-balance. Jullie zullen later gelukkig meer tijd aan jullie kinderen besteden dan ik kon.’

Rinnooy Kan heeft ook een ‘wensenlijstje’ voor de leiders van straks: weerbaarheid, solidariteit en betrokkenheid. ‘Ik hoop dat jullie je deel voelen van het grotere geheel, willen samenwerken aan de oplossing van problemen en bereid zijn om je actief bezig te houden met de grote kwesties waarmee we als mensheid worstelen: vandaag, morgen en overmorgen.’

(Gen)AI: risk versus reward

Dilemma’s kenmerken ook die andere great challenge: de impact van AI op organisaties en maatschappij. Is artificial intelligence een gewaardeerd nieuw teamlid, of neemt het onze rol als mens over, is de vraag die Roberto Rozema, senior manager Technology Risk EY, aan de young professionals voorlegt. Na de eerste hype rond (Gen)AI lijken organisaties weer terug op aarde te keren en anders kunnen (young) boards hen helpen bij de benodigde reality check, zo blijkt.

Is er wel een use case voor AI?

De internetgeneratie heeft een geoefend oog voor de kansen én bedreigingen van (Gen)AI. ‘Sommige organisaties lijden aan FOMO, fear of missing out: ze omarmen AI, terwijl de innovatie vaak te snel gaat voor een doordachte transformatie van de businessfuncties en ze niet klaar zijn voor de implementatie.’ Eerst moet de why-vraag gesteld worden: waardecreatie moet altijd het startpunt zijn. Kijk dus goed of er een heldere use case voor AI geformuleerd kan worden, benadrukken de aanwezige young professionals.

Ethische keuzes

Wanneer er wél een businesscase is, moeten (young) boards vragen stellen als: kan de implementatie de ontwikkelsnelheid van (Gen)AI bijbenen, (hoe) is de integriteit en kwaliteit van de data geborgd, beschikt het bedrijf over de juiste vaardigheden om AI-modellen uit te rollen, te onderhouden én te gebruiken, worden er bewust ethische keuzes gemaakt en is het bedrijf daar transparant over? Young professionals kunnen leadershipsteams en raden van commissarissen hierin bijstaan, maar er wordt ook gewaarschuwd: ‘Sommige boards hebben een blind vertrouwen in de jonge generatie bij de implementatie van (Gen)AI.’ De boodschap: houd zelf de regie.

Werken aan welzijn

Een andere 21^e-eeuwse realiteit voor veel jongeren: mentale problemen. Triggers: perfectionisme en faalangst, maar ook de wooncrisis, prijsstijgingen, klimaatverandering en de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten. Een goede balans tussen persoonlijk en professioneel welzijn kan uitval van jonge medewerkers helpen voorkomen, aldus Mikkel Hofstee van adviesbureau Lifeguard.

Biomarkers en psychomarkers

De young professionals zijn zélf verantwoordelijk voor de biomarkers van (mentale) gezondheid: genoeg slaap, gezond eten, voldoende beweging (dagelijks 10.000 stappen!) en frisse lucht. Werkgevers/leidinggevenden zouden meer moeten sturen op de psychomarkers, zoals: vertrouwen/autonomie, een stimulerende leiderschapsstijl, empathie, sense of belonging, psychologische veiligheid, rechtvaardigheid en zingeving.

Code rood?

De ‘stress-curve’ kan helpen vaststellen wanneer positieve stress overgaat in negatieve stress. Herken tijdig de fysieke, emotionele, mentale en spirituele signalen: chronische stress of code rood? Hofstee: ‘Iedereen beleeft stress weer anders, dus vraag als leider aan je individuele teamleden hoe je hen het best kunt helpen.’

Wederzijds respect

Gehoord worden door de top is belangrijk, concluderen twee aanwezige young professionals na afloop van het event. ‘Als jongere generatie moeten we respect hebben voor het track record van de oudere generatie. Maar zij ook voor óns, ook al bewandelen we niet altijd de orthodoxe carrièrepaden. Vaak mag je pas meepraten als je ervaren bent, maar juist onze ónorthodoxe visie kan helpen om bedrijven toekomstbestendiger te maken.’ 

Klik hier voor de key takeaways van de EY Next Gen Round Tables voor leadershipteams en young boards.