Ο Ηγέτης ως Άτομο: Προσεγγίζοντας το «Εγώ»

Μόλις 21% απάντησαν στην έρευνά μας για την ηγεσία στην Ελλάδα, ότι εντοπίζουν έντονη ταύτιση της σημερινής ηγεσίας με το προφίλ του ιδανικού ηγέτη.

Η ηγεσία περιλαμβάνει μια σειρά από ιδιότητες που υπερβαίνουν την ιεραρχία και που ξεχωρίζουν αυτούς που ηγούνται, από αυτούς που απλώς διοικούν ή διευθύνουν – τον «Ηγέτη της Καρδιάς» από τον «Ηγέτη του Τίτλου». Ποιες είναι, όμως, οι ιδιότητες αυτές;

Στη σημερινή εποχή, ο ηγέτης απαιτείται να διαθέτει γνωσιακό υπόβαθρο, αλλά, κυρίως, ικανότητα μάθησης και συνεχούς βελτίωσης, καθώς και ικανότητα να αφήνει το γνωστικό φορτίο που δεν εξυπηρετεί πια (unlearn), μαθαίνοντας να λειτουργεί με βάση νέες γνώσεις και εμπειρίες. Η συγκρότηση του χαρακτήρα του είναι εξίσου σημαντική, με αυτοπεποίθηση που προκύπτει, όχι από αλαζονεία, αλλά από επίγνωση των ικανοτήτων και αδυναμιών του.

Αναμφισβήτητα, ο ηγέτης κινητοποιείται και από την προσωπική του φιλοδοξία. Ο ηγέτης που μπορεί να διαχειριστεί το «Εγώ» του, αποδέχεται τα όριά του, αναγνωρίζει ότι δεν είναι παντογνώστης και αναζητά εκείνους που τον συμπληρώνουν. Επιδεικνύει την απαραίτητη ευελιξία για να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, επαναξιολογεί τη στάση του και είναι ανοιχτός στο «καινούργιο». Παράλληλα, λειτουργώντας με γνώμονα μία προσωπική αποστολή, μπορεί να εμπνεύσει την ομάδα και να κερδίσει την εμπιστοσύνη της.

Ο ηγέτης οφείλει, πάνω από όλα, να ηγείται δια του παραδείγματος, δείχνοντας καθημερινά και προς κάθε κατεύθυνση, ότι αυτά που λέει τα εννοεί.

Είναι σημαντικό να φροντίζει και την προσωπική του υγεία – φυσική, ψυχολογική, πνευματική – δημιουργώντας μηχανισμούς αποσυμπίεσης και επαναφόρτισης. Έτσι μπορεί να διατηρεί θετική ενέργεια και καθαρότητα στη σκέψη και τα συναισθήματά του, ενεργοποιώντας την παραγωγική ενέργεια στο περιβάλλον του.

Τέλος, αξίζει να αναδειχθεί ότι για τον/την Ηγέτη του Αύριο, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση της «νοοτροπίας του παράδοξου», που οδηγεί σε καινούριους τρόπους αναγνώρισης των προβλημάτων και σε αυξημένη αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων. Μέσω της αποδοχής των εντάσεων του παράδοξου, ο ηγέτης έχει καλύτερη εικόνα του προβλήματος και επιτυγχάνει την άμβλυνση των αντιφάσεων που δημιουργούν οι αντικρουόμενες πιέσεις.

Οι διαφορετικές εντάσεις που καθημερινά αντιμετωπίζουν οι ηγέτες, είναι: εντάσεις μάθησης, που αφορούν στην ικανότητά τους να μαθαίνουν και αναπτύσσονται διαρκώς, εντάσεις απόδοσης, που αφορούν στα αντικρουόμενα ζητούμενα, ανάγκες, και αποτελέσματα, όπως «πώς θα βρω νέες λύσεις σε κάποιο πρόβλημα αποφεύγοντας ταυτόχρονα τα λάθη;», και εντάσεις ταύτισης, που αφορούν στη σχέση μεταξύ του ηγέτη ως άτομο και ως μέλος της ηγετικής ομάδας και της επιχείρησης, όπως «πώς μπορώ να δίνω νόημα στα θέλω και τις πράξεις μου σαν άτομο, αλλά και μέλος του συνόλου;».

Οι επικεφαλής των επιχειρήσεων θα χρειαστεί να μάθουν να διαχειρίζονται τις προκλήσεις αυτές, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στους ρόλους τους ως ηγέτες της ομάδας, αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου. 

*Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στην εφημερίδα «Η Καθημερινή της Κυριακής», στις 21 Μαρτίου 2021, ως μέρος σειράς άρθρων της Ευτυχίας Κασελάκη για τις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ηγέτες των επιχειρήσεων, καθώς διαχειρίζονται τις συχνά αντιφατικές απαιτήσεις του ρόλου τους, στο πλαίσιο της έρευνας της EY για την ηγεσία στην Ελλάδα.