Tin nhanh về Thuế | Tháng 2 năm 2025 | Quy định đăng ký thuế theo Thông tư số 86

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 86/2024/TT-BTC ngày 23 tháng 12 năm 2024 (Thông tư 86/2024/TT-BTC) thay thế cho Thông tư số 105/2020/TT-BTC ngày 3 tháng 12 năm 2020 của Bộ Tài chính (Thông tư 105/2020/TT-BTC) về đăng ký thuế. 

Thông tư 86/2024/TT-BTC có bố cục bốn chương, trong đó đã phân định riêng một chương cho thủ tục đăng ký thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh, hộ gia đình và cá nhân, như sau: 

1. Chương I gồm quy định chung về phạm vi và đối tượng áp dụng. 
2. Chương II quy định thủ tục về đăng ký thuế đối với người nộp thuế (NNT) là tổ chức. 
3. Chương III hướng dẫn thủ tục đăng ký thuế đối với NNT là hộ kinh doanh, hộ gia đình và cá nhân. 
4. Chương IV bao gồm các quy định về việc tổ chức thực hiện. 

Những quy định trong Thông tư 86/2024/TT-BTC có hiệu lực kể từ ngày 6 tháng 2 năm 2025. Riêng việc áp dụng số định danh cá nhân (ĐDCN) thay cho mã số thuế (MST) của NNT là cá nhân, người phụ thuộc, đại diện hộ gia đình, đại diện hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh được áp dụng kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, MST do cơ quan thuế (CQT) cấp cho đối tượng này được thực hiện đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2025. 

Chúng tôi tóm lượt một số quy định mới và nổi bật tại Thông tư 86/2024/TT-BTC mà Quý Doanh nghiệp có thể quan tâm, như sau: 

Thay đổi trong quy định đăng ký thuế đối với NNT là tổ chức

• Thông tư 86/2024/TT-BTC quy định việc thực hiện xác minh thực tế hoạt động của NNT tại địa chỉ đã đăng ký khi:
  • Có sự thay đổi thông tin đăng ký thuế làm thay đổi cơ quan thuế quản lý trực tiếp. 
  • NNT chưa nộp hồ sơ khai thuế theo thông báo yêu cầu do CQT ban hành sau hai lần. 
  • CQT nhận lại văn bản gửi cho NNT nhưng không phát thành công do không có người nhận hoặc địa chỉ không tồn tại. 
  • CQT nhận được thông tin kèm bằng chứng do tổ chức, cá nhân cung cấp về việc NNT không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký. 
  • CQT nhận được thông báo từ cơ quan có thẩm quyền về việc NNT không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký. 
  • CQT nhận được hồ sơ đăng ký sử dụng hóa đơn hoặc hồ sơ thay đổi thông tin đăng ký sử dụng hóa đơn mà NNT được phân loại rủi ro cần xác minh tình trạng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký. 
  • CQT nhận được hồ sơ pháp lý về đăng ký kinh doanh mà NNT được phân loại rủi ro cần xác minh tình trạng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký. 
  • CQT cấp giấy chứng nhận đăng ký thuế hoặc đăng ký thay đổi thông tin đăng ký thuế mà NNT được phân loại rủi ro cần xác minh tình trạng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký.

MST của NNT trong trường hợp này sẽ có trạng thái 09 “NNT chờ xác minh tình trạng hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký”. Thông tư 86/2024/TT-BTC không quy định về hiệu lực MST của NNT khi ở tình trạng này. Điều này dẫn đến khả năng CQT không chấp nhận chi phí được trừ cho mục đích xác định thuế thu nhập doanh nghiệp và không đồng ý việc khấu từ thuế giá trị gia tăng liên quan đến hóa đơn do NNT xuất trong giai đoạn MST của họ được ghi nhận ở trạng thái 09. 

• NNT đã bị CQT ban hành thông báo NNT không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký phải thực hiện thủ tục khôi phục MST trước khi đăng ký tạm dừng hoạt động kinh doanh, hoặc phải hoàn thành nghĩa vụ thuế với CQT trước khi nộp hồ sơ giải thể, chấm dứt hoạt động tại cơ quan đăng ký kinh doanh. Đây được xem là một biện pháp nhằm giám sát và ngăn chặn trường hợp NNT tạm ngừng hoạt động hoặc hoàn tất thủ tục giải thể với cơ quan cấp phép mà không hoàn thành nghĩa vụ thuế. 
• NNT sau khi khôi phục tình trạng pháp lý với cơ quan đăng ký kinh doanh phải nộp hồ sơ khôi phục MST với CQT. 
• Các nghĩa vụ thuế còn lại của đơn vị bị chia tách, bị sáp nhập, bị hợp nhất chấm dứt hiệu lực MST được kế thừa khi đơn vị mới thành lập từ đơn vị bị chia, bị sáp nhập, bị hợp nhất đã có thỏa thuận về việc kế thừa này.

Đăng ký thuế đối với cá nhân hoặc người phụ thuộc (NPT) thông qua cơ quan chi trả thu nhập 

• Với những điểm thay đổi quan trọng như việc số ĐDCN sẽ được sử dụng thay cho MST của NNT là cá nhân, NPT kể từ ngày 1 tháng 7 năm 2025 cũng như CQT thực hiện khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, định danh và xác thực điện tử trong thực hiện thủ tục đăng ký thuế, Thông tư 86/2024/TT-BTC đã quy định một chương riêng về đăng ký thuế cho các đối tượng nói trên. 
• Thông tư 86/2024/TT-BTC mở rộng định nghĩa về cơ quan chi trả thu nhập từ “tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập từ tiền lương, tiền công cho người lao động” thành “tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập từ tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập chịu thuế khác cho NNT là cá nhân”. 

• Trách nhiệm của cơ quan chi trả thu nhập bao gồm: 
  • Thực hiện đăng ký thuế hoặc thay đổi thông tin đăng ký thuế cho cá nhân và NPT khi nhận được văn bản ủy quyền từ cá nhân (theo mẫu biểu được ban hành kèm theo Thông tư). 
  • Thông báo kết quả đăng ký thuế nhận được từ CQT cho từng cá nhân để cá nhân sử dụng vào việc khấu trừ, kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp đăng ký chưa thành công, cơ quan chi trả thu nhập phải thông báo lý do cho từng cá nhân để điều chỉnh, bổ sung thông tin và nộp lại hồ sơ đăng ký thuế cho CQT sau khi cá nhân hoàn tất việc cập nhật thông tin. 
  • Sử dụng số ĐDCN hoặc MST do CQT cấp cho cá nhân và NPT cho việc khấu trừ, kê khai, nộp thuế. 
• Một số điểm lưu ý đối với NNT là cá nhân như sau: 
  • NNT là công dân Việt Nam chưa được cấp số ĐDCN thì cá nhân phải thực hiện thủ tục cập nhật thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và được cấp số ĐDCN trước khi thực hiện thủ tục đăng ký thuế theo quy định tại Thông tư này. 
  • Trường hợp cá nhân đã được cấp nhiều hơn một MST, NNT phải cập nhật thông tin số ĐDCN cho các MST đã được cấp để cơ quan thuế tích hợp các MST vào số ĐDCN, hợp nhất dữ liệu thuế của người nộp thuế theo số ĐDCN và không cần thực hiện hủy/gộp MST hoặc điều chỉnh thông tin MST trên các hoá đơn, chứng từ, hồ sơ thuế sau khi MST đã được tích hợp vào số ĐDCN. 
  • Cá nhân được CQT cấp MST trước ngày 1 tháng 7 năm 2025 được khuyến nghị kiểm tra tình trạng MST của mình tại http://www.gdt.gov.vn, hoặc trên tài khoản giao dịch thuế điện tử của cá nhân qua ứng dụng icanhan hoặc eTaxMobile (nếu đã được cấp tài khoản giao dịch thuế điện tử với cơ quan thuế) và đăng ký thay đổi thông tin đăng ký thuế nếu có MST ở trạng thái 10 “Mã số thuế chờ cập nhật thông tin số định danh cá nhân”. Trạng thái 10 này thể hiện thông tin đăng ký thuế không khớp đúng với thông tin của cá nhân được lưu trữ trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc không đầy đủ. Việc thay đổi thông tin đăng ký có thể được thực hiện thông qua cơ quan chi trả thu nhập.

Ngoài các quy định trên, Thông tư 86/2024/TT-BTC còn quy định chi tiết về việc đăng ký thuế, thay đổi thông tin đăng ký thuế, chấm dứt hiệu lực và khôi phục MST đối với hộ kinh doanh, hộ gia đình và cá nhân kinh doanh. Quý độc giả tham khảo thêm quy định tại Thông tư này cho những quan tâm khác nếu có.