Πώς η GenAI αλλάζει τη φορολογία

Το φορολογικό περιβάλλον σήμερα χαρακτηρίζεται, από την ανάγκη για αυξημένη διαφάνεια, ανταλλαγή και κοινή χρήση των πληροφοριών από όλες τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται μία επιχείρηση, καθώς και μεγαλύτερες απαιτήσεις συμμόρφωσης στη διαδικασία διαχείρισης και είσπραξης φόρων. Όλα αυτά, επιβαρύνουν σημαντικά τον φόρτο εργασίας για τις επιχειρήσεις, ενώ τις αφήνουν εκτεθειμένες σε σημαντικούς φορολογικούς κινδύνους και αβεβαιότητα σχετικά με τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων επιχειρηματικών μοντέλων. Μεγάλο όπλο για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, αποτελεί η χρήση των νέων τεχνολογιών. Και, ενώ η χρήση Big Data – και γενικότερα – η ανάλυση δεδομένων, έχουν τύχει ήδη μεγάλης προσοχής, η τεχνητή νοημοσύνη (AI), και ειδικά η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (GenAI) στη φορολογία, είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο.

Τι είναι η GenAI;

Με απλά λόγια, η GenAI είναι μία κατηγορία αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, που, βασιζόμενοι σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (Large Language Models – LLMs), δημιουργούν νέο περιεχόμενο αξιοποιώντας την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων. Αυτό το περιεχόμενο μπορεί να είναι κείμενο, εικόνες, βίντεο, ήχος, κώδικας υπολογιστή και συνθετικά δεδομένα. Με βάση σωστά δεδομένα, η GenAI μπορεί να δημιουργήσει περιεχόμενο όμοιο με αυτό που ένας άνθρωπος θα μπορούσε να δημιουργήσει. Η τεχνολογία αυτή, πέτυχε ευρεία αποδοχή το 2022 μετά την κυκλοφορία chatbot ευρείας χρήσης που υποστηρίζεται από GenAI, που όχι μόνο απαντά σε ερωτήσεις, αλλά συνθέτει και γραπτό περιεχόμενο φυσικής γλώσσας, όπως άρθρα, αναρτήσεις μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κώδικα υπολογιστή και email.

Σε αντίθεση με τη συμβατική τεχνητή νοημοσύνη, η GenAI μπορεί, επίσης, να απορροφήσει και να αναλύσει τεράστιες ποσότητες μη δομημένων δεδομένων (όπως αναφορές, email, δικαιολογητικά έγγραφα, τιμολόγια και αποδείξεις πωλήσεων), συνδυάζοντάς τα με δομημένα δεδομένα, για να παρέχει στα ενδιαφερόμενα μέρη (εταιρείες και Φορολογική Διοίκηση) ένα ευρύτερο και σημαντικά πλουσιότερο επίπεδο ανάλυσης και κατανόησης. 

Οι εταιρείες θα αξιοποιούν αυτήν τη δυνατότητα, χρησιμοποιώντας τη GenAI για να:

• απλοποιήσουν και να αυτοματοποιήσουν εργασίες ρουτίνας, όπως την αυτόματη συλλογή, τον καθαρισμό και χειρισμό δεδομένων,
• συνοψίσουν μεγάλο όγκο πληροφοριών, εντοπίζοντας και εξάγοντας τις πιο σημαντικές λεπτομέρειες από μεγάλα έγγραφα και σύνολα δεδομένων,
• συγκρίνουν ευκολότερα τα έσοδα από διαφορετικούς τομείς δραστηριότητας με τα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών,
• δημιουργήσουν σημειώσεις, αναφορές και δικαιολογητικά, όπως εντολές αγοράς και ανάλυση κερδοφορίας,
•  προτείνουν τις επόμενες καλύτερες ενέργειες, με βάση αυτόν τον πλούτο πληροφοριών.

Από την άλλη μεριά, με τη χρήση της GenAI, η Φορολογική Διοίκηση θα έχει τη δυνατότητα να αποκαλύπτει φορολογητέα ύλη:

• αναλύοντας μεγάλα σύνολα δεδομένων από διάφορες πηγές, όπως τραπεζικές συναλλαγές, ψηφιακές δημόσιες πλατφόρμες, και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
• ανιχνεύοντας συμπεριφορικά προφίλ, όπως ασυνήθιστες συναλλαγές ή μεταφορές χρημάτων.
• εντοπίζοντας ανωμαλίες και ασυνήθιστες αποκλίσεις στα εισοδήματα πολιτών και επιχειρήσεων, όπως η μη αναλογία μεταξύ των εισοδηματικών πηγών και των δαπανών. 

Έφτασε, λοιπόν, η ώρα για ένα κόσμο χωρίς λογιστές/φοροτέχνες και χωρίς φορολογικούς ελεγκτές;

Η απάντηση είναι ξεκάθαρα, όχι. Οι δυνατότητες της GenAI μπορεί να είναι μεγάλες, αλλά οι άνθρωποι δεν μπορούν παρά να παραμείνουν το κλειδί για την επιτυχία της τεχνολογίας. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, η σωστή συνεργασία ανθρώπου/μηχανής, υπερέχει σημαντικά από ένα άτομο ή μία μηχανή που εργάζεται μεμονωμένα. Ειδικά στον φορολογικό τομέα, λόγω της τεχνογνωσίας και του βάθους γνώσεων που μπορούν να φέρουν οι επαγγελματίες σε αυτή τη συνεργασία. Όταν τοποθετείται στο επίκεντρο ένα άτομο με ηθική και συμμόρφωση, μπορεί να καθοδηγήσει και να επικυρώσει το έργο που εκτελείται από τη GenAI, σε συγκεκριμένα σημεία κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας. Και αυτό ισχύει, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τη Φορολογική Διοίκηση.

Αντί να αντικαταστήσει τους φορολογικούς συμβούλους, η GenAI θα τους ενδυναμώσει, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητες και την πείρα τους με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Μένει να φανεί πόσο μεγάλη αναστάτωση θα προκαλέσει η τεχνητή νοημοσύνη και πόσο σύντομα θα ζήσουμε αυτές τις αλλαγές. Ένα νέο μοντέλο λειτουργίας που βασίζεται σε ομάδες «ρομπότ», που προσαρμόζουν και επιμελούνται δεδομένα, δημιουργούν πληροφορίες και προσφέρουν συστάσεις, με τους φορολογικούς συμβούλους να βρίσκονται σταθερά στο επίκεντρο, είναι σίγουρα προ των πυλών.

*Το ανωτέρω άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο περιοδικό "Επενδύσεις" του Συνδέσμου Επενδυτών & Διαδικτύου (Τευχος 4, Απρίλιος 2024).