Διαμορφώνοντας την Ελλάδα του μέλλοντος

Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε μια πορεία οικονομικής ανασυγκρότησης. Στην προσπάθεια αυτή καλείται να πρωταγωνιστήσει η ελληνική επιχειρηματικότητα. Για να ανταποκριθούν σε αυτή τη μεγάλη ευθύνη, οι ελληνικές επιχειρήσεις πρέπει, πριν απ’ όλα, να διδαχθούν από τα σφάλματα του παρελθόντος, που μας οδήγησαν στην κρίση.

Θα πρέπει να ενισχύσουν την εξωστρέφειά τους, να απαλλαγούν από τα δεσμά του κρατικού προστατευτισμού, να επενδύσουν στην καινοτομία, καθώς και να προσελκύσουν και να εκπαιδεύσουν αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό.

Συγχρόνως, όμως, οφείλουν να παρακολουθήσουν τις κοσμογονικές αλλαγές που συντελούνται σε διεθνές επίπεδο, με καταλύτες την τεχνολογική επανάσταση, την παγκοσμιοποίηση και τις δημογραφικές αλλαγές. Αυτός ο δημιουργικός μετασχηματισμός της οικονομίας - που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε “disruption” - δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον στο οποίο δεν μπορούμε να παραμείνουμε απλοί θεατές, εάν θέλουμε η χώρα μας να επανέλθει σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης.

Σήμερα, ο τομέας της τεχνολογίας διεθνώς, αναπτύσσεται με πολλαπλάσιους ρυθμούς από την υπόλοιπη οικονομία, δημιουργώντας και τις περισσότερες και πιο καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, ενώ προσελκύει και τη μερίδα του λέοντος των επενδύσεων.

Οι επιδόσεις της Ελλάδας στον τομέα αυτόν είναι, μέχρι στιγμής, απογοητευτικές. Η χώρα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, με βάση κρίσιμους δείκτες που αφορούν την ενσωμάτωση της ψηφιακής τεχνολογίας, τη συνδεσιμότητα, και τη διαθεσιμότητα ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Την ίδια ώρα, οι ξένοι επενδυτές δε συμπεριλαμβάνουν τον τομέα της τεχνολογίας μεταξύ των τομέων στους οποίους θεωρούν ότι η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις.

Η Πολιτεία φαίνεται να αναγνωρίζει αυτήν την υστέρηση και έχει θέσει ως στόχο την ανάπτυξη των ψηφιακών υποδομών και την προσέγγιση των βασικών δεικτών με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μέσα στα επόμενα χρόνια. Την πραγματική ώθηση, όμως, θα τη δώσουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις. Ζητούμενο δεν είναι μόνο οι επενδύσεις στον τομέα της τεχνολογίας. Όλες οι επιχειρήσεις, ασχέτως του τομέα στον οποίο δραστηριοποιούνται, πρέπει να προχωρήσουν στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, αν δεν θέλουν να βρεθούν σύντομα αντιμέτωπες με νεοεισερχόμενους ανταγωνιστές που θα απειλήσουν τη θέση τους, καθώς τα όρια μεταξύ των τομέων της οικονομίας γίνονται σήμερα όλο και πιο δυσδιάκριτα. Αυτό ισχύει για όλους τους κρίσιμους τομείς της οικονομίας μας - από τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες μέχρι τον τουρισμό, και από την ενέργεια και τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας μέχρι την αγροδιατροφή.

Θα πρέπει, κατά προτεραιότητα, να αξιοποιήσουμε και να ενσωματώσουμε στις καθημερινές μας διεργασίες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, τα data analytics, κλπ. Πρέπει, επίσης, να αυξήσουμε τις δαπάνες για την έρευνα και ανάπτυξη και να συνεργαστούμε πολύ στενότερα με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, που σήμερα λειτουργούν αποκομμένα από την αγορά και την επιχειρηματικότητα. Οφείλουμε, τέλος, να επενδύσουμε στο ανθρώπινο δυναμικό, προσελκύοντας νέους και αξιόλογους επιστήμονες, επανακαταρτίζοντας το υπάρχον προσωπικό (re-skilling) και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί και να αποδώσει στο νέο αυτό περιβάλλον που διαμορφώνεται.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν αποδείξει στο παρελθόν την ανθεκτικότητα και την προσαρμοστικότητά τους στις ραγδαίες μεταβολές. Το στοίχημα του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουν κληθεί να αντιμετωπίσουν έως τώρα.