Τι σημαίνει η νέα πολιτική δασμών ΗΠΑ για τις επιχειρήσεις;

Σε μια εποχή γεωπολιτικής έντασης, η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ έρχεται να διαταράξει περαιτέρω τις εφοδιαστικές αλυσίδες και το παγκόσμιο εμπόριο, με κυρίαρχο γεγονός για την περιοχή μας τη διαφαινόμενη έναρξη εμπορικού πολέμου μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ.

Ενόψει δε και των εντάσεων στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ και με άλλες χώρες, όπως Μεξικό, Καναδάς, Κίνα και Αυστραλία, διαμορφώνεται για τις επιχειρήσεις μια νέα πραγματικότητα γενικευμένης εμπορικής σύρραξης, η οποία απαιτεί την άμεση αντίδρασή τους για τον μετριασμό των επιπτώσεων, αλλά και περαιτέρω ενέργειες στρατηγικού σχεδιασμού, με απώτερο στόχο τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητάς τους.

Ειδικότερα: 

• Στις 4 Φεβρουαρίου 2025, οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς 25% στις εισαγωγές προϊόντων από τον Καναδά (με εξαίρεση την ενέργεια με 10%) και το Μεξικό και 10% στις εισαγωγές προϊόντων από την Κίνα. Οι δασμοί για τις εισαγωγές από την Κίνα ίσχυσαν αμέσως, ενώ για τις εισαγωγές από Καναδά και Μεξικό δόθηκε αναστολή εφαρμογής ενός μήνα.
  
  
• Στις 4 Μαρτίου 2025, με νεότερα εκτελεστικά διατάγματα επιβλήθηκαν, εντέλει, δασμοί 25% στις εισαγωγές αγαθών από τον Καναδά και το Μεξικό, καθώς και επιπλέον δασμοί 10% στις εισαγωγές από Κίνα. Κατ΄εξαίρεση, για ορισμένα ενεργειακά προϊόντα από τον Καναδά, όπως το αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ισχύει δασμός εισαγωγής 10%.
  
  
• Στις 10 Φεβρουαρίου 2025, οι ΗΠΑ επέκτειναν τους δασμούς 25% στις εισαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου από την Ε.Ε., αλλά και από άλλες χώρες, για τις οποίες προηγουμένως είχε δοθεί απαλλαγή, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία.
  
  
• Επί του παρόντος, εκτιμάται ότι εντός του 2025 ενδέ-χεται να ισχύσουν για όλες τις εισαγωγές αγαθών στις ΗΠΑ ελάχιστοι δασμοί 10% - 20%, ακόμη και έως 60%.
  
  
• Ενόψει των ανωτέρω, όλες οι παραπάνω χώρες, αλλά και λοιπές, όπως η Αυστραλία ανακοίνωσαν αντίμετρα έναντι των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής αντίστοιχων δασμών, με αποτέλεσμα τη δημιουργία επιπλέον πίεσης στις επιχειρήσεις. 
  
  
• Οι δασμοί στις εισαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου από την Ε.Ε. ίσχυσαν εντέλει από τις 12 Μαρτίου 2025, με την τελευταία να προβαίνει στην εκκίνηση διαδικασίας επιβολής δασμών σε αμερικάνικα προϊόντα, όπως χάλυβας, αλουμίνιο, οικιακές συσκευές και εργαλεία, πλαστικά αλλά και αγροδιατροφικά προϊόντα, όπως ορισμένα θαλασσινά, γαλακτοκομικά κτλ. Αρχικός στόχος της Ε.Ε. ήταν να τεθούν σε ισχύ οι εν λόγω δασμοί σταδιακά μέχρι τα μέσα Απριλίου 2025.
  
  
• Τέλος, μόλις στις 26 Μαρτίου 2025, οι ΗΠΑ ανακοί-νωσαν την επιβολή από 3η Απριλίου 2025 δασμών 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων και έως τις 3 Μαΐου στα ανταλλακτικά και μέρη αυτών συνολικά από όλες τις χώρες (πλην Μεξικού και Καναδά), ενώ η Ε.Ε. έχει μεταθέσει επί του παρόντος την εν τέλει εφαρμογή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα για τα μέσα Απριλίου μονομιάς, ώστε να δοθεί πρόσθετος χρόνος διαπραγ-μάτευσης με τις ΗΠΑ, αλλά και εσωτερικά με τις χώρες Ε.Ε.

Με μόνη τη διαρκή μεταβολή των εξαγγελιών για τη χρονική εφαρμογή των δασμών, των δασμολογικών συντελεστών και των καλυπτόμενων κατηγοριών αγαθών από όλες τις πλευρές, καθίσταται φανερή η παντελής αναστάτωση και ανασφάλεια που προκαλείται στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.

Οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν πια επιπλέον εμπόδια τόσο από την άποψη επιχειρησιακής λειτουργίας, όσο και από πλευράς λήψης στρατηγικών αποφάσεων, ενώ οι επιπτώσεις μπορεί να είναι άμεσες ή έμμεσες. Ενόψει της επιβολής υψηλών δασμών από τις ΗΠΑ φαίνεται ότι χρειάζεται να επιλέξουν μεταξύ μείωσης του κέρδους ή αύξησης των τιμών με αμφίβολο αντίκτυπο στις πωλήσεις τους.

Συνεπώς, απαιτείται η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγ-γισης για την αντιμετώπιση των εξελίξεων κατά μήκος όλης της αλυσίδας αξίας και εφοδιασμού των επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, κάποιες σκόπιμες ενέργειες για τις επιχειρήσεις περιλαμβάνουν:

• τη διακρίβωση της δασμολογικής κλάσης (ΔΚ) των εισαγόμενων και εξαγόμενων αγαθών για την υπαγωγή τους στους ορθούς δασμούς και μέτρα, ώστε να προσδιοριστεί αντίστοιχα και το εύρος της έκθεσης στις αλλαγές.
  
  
• την αξιοποίηση τελωνειακών διαδικασιών και κανόνων, αλλά και ειδικών τελωνειακών καθεστώτων και Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου για την αναστολή ή και απαλλαγή από την καταβολή δασμών και φόρων, συμπεριλαμβανομένου του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και των αντίστοιχων φόρων που ισχύουν εκτός Ε.Ε.
  
  
• την εκτίμηση της οικονομικής επίδρασης στην εφοδια-στική αλυσίδα και τη λήψη των απαραίτητων ενεργειών για τον περιορισμό του συναφούς κόστους με την επανεξέταση της διάρθρωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας, της στρατηγικής αγορών, του προγραμμα-τισμού παραγωγής κλπ.
  
  
• την επανεξέταση της διάρθρωσης των εξαγωγών/ εισαγωγών, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική επιβάρυνση, λόγω των υψηλότερων δασμών, αλλά και τη διοικητική επιβάρυνση για τη συμμόρφωση με τις απαιτούμενες διαδικασίες, συμπεριλαμβανόμενων των δηλωτικών υποχρεώσεων και τυχόν λοιπών απαιτήσεων και περιορισμών ανά χώρα / αγορά. 
  
  
• τον προσδιορισμό των υπευθύνων εντός του οργανισμού για την παρακολούθηση των εξελίξεων και την προαγωγή της διατμηματικής συνεργασίας, της οργανωτικής ετοιμότητας και ευελιξίας για τη διαχείριση των επαναλαμβανόμενων αλλαγών.