Ενεργοποίηση Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στη Βιομηχανία και το Λιανεμπόριο, Νέα κριτήρια για τα Διευθυντικά στελέχη και Τροποποίηση ψηφιακών διαδικασιών ενημέρωσης ΕΡΓΑΝΗ

Δημοσιεύθηκε η με αριθμό 113169/2023 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β 7421/2023) και εντάσσει από 01.01.2024 τον κλάδο της Βιομηχανίας και του Λιανεμπορίου στη διαδικασία του Συστήματος Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας (Μέρος Α), τροποποιεί τα κριτήρια με βάση τα οποία ένας εργαζόμενος θεωρείται ότι κατέχει θέση εποπτείας και ως εκ τούτου εξαιρείται από τα χρονικά όρια εργασίας (Μέρος Β) και τέλος τροποποιεί τις Ψηφιακά υποβαλλόμενες δηλώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ (Μέρος Γ). Ειδικότερα:

Α. Ένταξη του κλάδου της Βιομηχανίας και του Λιανεμπορίου στη διαδικασία του Συστήματος Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας από 01.01.2024.

Από την 1η Ιανουαρίου 2024 εντάσσονται, υποχρεωτικά, στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας, οι επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας (όλοι οι ΚΑΔ με πρώτα δύο ψηφία από 10 έως και 33, πλην του 19), καθώς και οι επιχειρήσεις που ανήκουν κατά κύρια δραστηριότητα στον κλάδο του λιανεμπορίου ήτοι όλοι οι ΚΑΔ με πρώτα δύο ψηφία 47 (ακολουθεί πίνακας).

Επιχειρήσεις εντασσόμενες στην ψηφιακή κάρτα εργασίας

Ιδιαίτερα σημαντική πρόβλεψη είναι ότι από την υπαγωγή στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της ενέργειας, στα πετρελαιοειδή και στα ορυχεία.

Περαιτέρω ορίζεται ότι διοικητικές κυρώσεις για μη συμμόρφωση με τις προβλέψεις για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα επιβάλλονται από την 1η Απριλίου 2024 για τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της βιομηχανίας και από την 2α Μαΐου 2024 για τις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο του λιανεμπορίου. Σε κάθε περίπτωση, θα επιβάλλονται κυρώσεις σε επιχειρήσεις (και των δύο κλάδων βιομηχανίας και λιανεμπορίου) με αριθμό εργαζομένων που δεν υπερβαίνει τους 10 από τις 13 Μαΐου 2024.

Β. Επανακαθορισμός κριτηρίων σύμφωνα με τα οποία ένα πρόσωπο θεωρείται ότι κατέχει θέση εποπτείας ή διεύθυνσης ή εμπιστευτική και ως εκ τούτου εξαιρείται των χρονικών ορίων εργασίας.

Επανακαθορίζονται τα κριτήρια και κυρίως μειώνεται το μισθολογικό όριο σύμφωνα με το οποίο θεωρείται ότι οι εργαζόμενοι κατέχουν θέση εποπτείας ή διεύθυνσης ή εμπιστευτική και ως εκ τούτου εξαιρούνται των χρονικών ορίων εργασίας και συγκεκριμένα εξαιρούνται όσοι εργαζόμενοι:

1. Ασκούν το διευθυντικό δικαίωμα έναντι λοιπών εργαζομένων της επιχείρησης ή είναι πρόσωπα εξουσιοδοτημένα να λαμβάνουν αποφάσεις αυτόνομα, ή ii. εκπροσωπούν και δεσμεύουν την επιχείρηση προς τρίτους, ή iii. είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή αντίστοιχου οργάνου διοίκησης του εργοδότη ή iv. είναι μέτοχοι ή εταίροι κατέχοντες άνω του 0,5% των δικαιωμάτων ψήφου της επιχείρησης του εργοδότη,                                                                                                                                            
2. προΐστανται Διευθύνσεων, Μονάδων ή Τμημάτων ή άλλων αυτοτελών οργανικών μονάδων της εργοδοτικής επιχείρησης που προσδιορίζονται στο οργανόγραμμά της, εφόσον η εργοδοτική επιχείρηση τους εμπιστεύεται την εποπτεία μέρους της συνεχούς, διακεκομμένης ή έκτακτης, αλλά πάντως ουσιώδους λειτουργίας της και οι εργαζόμενοι αυτοί αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του τετραπλάσιου του εκάστοτε ελάχιστου κατώτατου μισθού, (σύμφωνα με τον ισχύοντα κατώτατο μισθό με μηνιαίο μικτό μισθό που δεν υπολείπεται του ποσού των 3.120 €),                                                                                                                            
3. αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του εξαπλάσιου του εκάστοτε ελάχιστου νομοθετημένου μισθού (σύμφωνα με τον ισχύοντα κατώτατο μισθό με μηνιαίο μικτό μισθό που δεν υπολείπεται του ποσού των 4.680 €).

Σε κάθε περίπτωση η δήλωση στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» για την κτήση αυτής της ιδιότητας γίνεται με την Υποβολή της Δήλωσης Βασικών Όρων Εργασίας.

Γ. Ψηφιακά υποβαλλόμενες δηλώσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ.

Ενεργοποιείται η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του Νόμου 5053/2023 μέσω της αναδιαμόρφωσης των δηλώσεων που υποβάλλονται από τον εργοδότη στο ψηφιακό περιβάλλον του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και συγκεκριμένα:

• Προβλέπεται έντυπο Ψηφιακής Αναγγελίας Έναρξης Εργασίας συνοδευόμενη από Δήλωση Βασικών Όρων Εργασίας (η απόφαση περιλαμβάνει πλήρες έντυπο) στην οποία συγχωνεύονται στοιχεία του παλαιού εντύπου Αναγγελία Πρόσληψης (Ε3) και Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης (Ε4).                                              
• Προβλέπεται έντυπο Ψηφιακής Ανάρτησης Ατομικής Σύμβασης Εργασίας (η απόφαση περιλαμβάνει πλήρες έντυπο και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να επισημανθεί ότι εισάγεται έντυπο και για τις περιπτώσεις εργασίας στην αλλοδαπή αλλά και απόσπασης εργαζομένου σε κράτος μέλος της Ε.Ε.). Η απόφαση αναφέρει ότι η ανάρτηση διενεργείται «όπου υπάρχει ή όπου απαιτείται» και αυτό είναι ένα λεκτικό που χρήζει περαιτέρω διευκρίνισης. Σε κάθε περίπτωση, η ανάρτηση διενεργείται εντός 7 ημερών από την ημερομηνία έναρξης της εργασίας. Η ατομική σύμβαση εργασίας πρέπει να είναι υπογεγραμμένη και από τα δύο συμβαλλόμενα μέρη είτε ιδιοχείρως, είτε με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή, είτε με ψηφιακή βεβαίωση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (gov.gr-ΕΨΠ). Κάθε μεταβολή στους βασικούς όρους πρέπει να αποτυπώνεται και στην ατομική σύμβαση χωρίς να απαιτείται εκ νέου ανάρτηση της ατομικής σύμβασης, εκτός από την περίπτωση μετατροπής πλήρους σε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση. Σε κάθε περίπτωση η πρωτότυπη υπογεγραμμένη από τα μέρη ισχύουσα ατομική σύμβαση πρέπει να είναι διαθέσιμη σε περίπτωση ελέγχου.                                                                                                                    
• Προβλέπεται έντυπο Ψηφιακής Δήλωσης Στοιχείων Εργοδότη για την απασχόληση κατά την έκτη ημέρα της εβδομάδας σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς ή μη λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.                  
• Αναδιαμορφώνονται εκτεταμένα τα έντυπα περί λύσης της σύμβασης εργασίας και συγκεκριμένα εισάγεται το έντυπο Ψηφιακή Αναγγελία λύσης/λήξης σύμβασης εργασίας στην οποία συγχωνεύονται τα προϋφιστάμενα έντυπα Ε5, Ε6 και Ε7. Συγκεκριμένα ως προβλεπόμενες περιπτώσεις λήξης/ λύσης της σύμβασης εργασίας ορίζονται οι ακόλουθες:

1. Οικειοθελής Αποχώρηση

2. Οικειοθελής Αποχώρηση Μετά από Όχληση

3. Καταγγελία Σύμβασης Χωρίς Προειδοποίηση

4. Καταγγελία Σύμβασης Με Προειδοποίηση

5. Λύση Σύμβασης Ορισμένου Χρόνου (α. αυτοδίκαιη λύση λόγω παρόδου του συμφωνημένου χρόνου, β. καταγγελία σύμβασης ορισμένου χρόνου, η οποία περιλαμβάνει όρο για πρόωρη καταγγελία, σύμφωνα με άρθρο 40 του ν. 3986/2011, γ. καταγγελία σύμβασης ορισμένου χρόνου πριν την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου για σπουδαίο λόγο, δ. καταγγελία σύμβασης ορισμένου χρόνου πριν την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου χωρίς σπουδαίο λόγο, ε. συναινετική λύση της σύμβασης ορισμένου χρόνου πριν την πάροδο του συμφωνημένου χρόνου).

6. Εθελούσια Έξοδος

7. Συνταξιοδότηση Με Οικειοθελή Αποχώρηση

8. Οικειοθελής αποχώρηση μισθωτού λόγω συμπλήρωσης δεκαπενταετίας στον ίδιο εργοδότη ή υπέρβασης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με τη συγκατάθεση του εργοδότη

9. Συνταξιοδότηση με Καταγγελία Σύμβασης Χωρίς Προειδοποίηση

10. Λήξη Λόγω Θανάτου εργαζόμενου

11 Αυτοδίκαιη Λύση Σύμβασης υπό δοκιμή. Η αναγγελία της αυτοδίκαιης λύσης της σύμβασης υπό δοκιμή υποβάλλεται από τον εργοδότη κατά τη διάρκεια ή με το πέρας της συμφωνηθείσας αυτής περιόδου μόνο στις περιπτώσεις που η δοκιμαστική περίοδος δεν κρίθηκε επιτυχής από τον εργοδότη ή στις περιπτώσεις που ο εργαζόμενος επιθυμεί τη διακοπή της.

12. Τέλος, προβλέπονται ως ειδικές περιπτώσεις η αναγγελία της λύσης της σχέσης εργασίας λόγω Μεταβίβασης Επιχείρησης σύμφωνα με τις προβλέψεις του Π.Δ. 178/2002 και Λήξης Δανεισμού από Επιχείρηση.

Ενεργοποιείται η πρόβλεψη του άρθρου 22 του Νόμου 5053/203 σύμφωνα με την οποία οι εργοδότες οι οποίοι έχουν ενταχθεί στο ηλεκτρονικό σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας δύνανται να μην καταχωρίζουν στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους. Ειδικότερα, ως Ψηφιακές δηλώσεις εργοδότη ενταγμένου στο σύστημα Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας , ορίζονται πλέον:

1. Η Ψηφιακή Δήλωση επιλογής προαναγγελτικού ή απολογιστικού συστήματος καταχώρισης αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών. Ως εκ τούτου προκύπτει ότι με αυτή τη δήλωση ο εργοδότης επιλέγει εάν θα προδηλώνει ή όχι τις αλλαγές στο ωράριο εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση. Υπενθυμίζεται ότι για όσους επιλέξουν να εξαιρεθούν από το σύστημα της προδήλωσης, σύμφωνα με το άρθρο 22 παρ. α’ του Ν.5053/2023, εφόσον πραγματοποιείται τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή υπερωριακή απασχόληση από τον εργαζόμενο και αυτή δεν ταυτοποιείται από τη σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.500 €.                                                                                                          
2. Η Ψηφιακή Δήλωση πραγματικής έναρξης και λήξης απασχόλησης εργαζομένου                      
3. Η Ψηφιακή απολογιστική δήλωση αλλαγών ωραρίου, οργάνωσης χρόνου εργασίας και υπερωριών

Ορίζεται ότι η δήλωση Ψηφιακής Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας και Υπερωριακής Εργασίας μπορεί να υποβάλλεται μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος. Με την ολοκλήρωση της υποβολής της δήλωσης Ψηφιακής Οργάνωσης του Χρόνου Εργασίας και Υπερωριακής Εργασίας μέσω κινητού τηλεφώνου με αποστολή μηνύματος, αποδίδεται και αποτυπώνεται αριθμός πρωτοκόλλου και ημερομηνία υποβολής και αποτελεί για τον εργοδότη αποδεικτικό υποβολής της. Σε περίπτωση επιτυχούς ή ανεπιτυχούς υποβολής, αποστέλλεται στο χρήστη σχετικό μήνυμα. Σε περίπτωση μη αποστολής απαντητικού μηνύματος, η δήλωση θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί.

Προβλέπεται ότι τα στοιχεία του συστήματος μέτρησης του χρόνου εργασίας κάθε επιχείρησης τηρούνται υποχρεωτικά για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 5 ετών και κάθε εργαζόμενος έχει πρόσβαση στα στοιχεία που τον αφορούν.

Τα αντίστοιχα στοιχεία στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ τηρούνται υποχρεωτικά για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών και κάθε εργαζόμενος έχει πρόσβαση στα στοιχεία που τον αφορούν. Προβλέπεται η Υποβολή Δήλωσης Βασικών Όρων Εργασίας. Συγκεκριμένα η αναγγελία έναρξης εργασίας συνοδεύεται από τη «Δήλωση Βασικών Όρων Εργασίας» της οποίας η υποβολή πρέπει να ολοκληρώνεται πριν την έναρξη εργασίας με τους ακόλουθους τρόπους:

1. Με επισυναπτόμενο αρχείο ιδιοχείρως υπογεγραμμένο από εργοδότη και εργαζόμενο ή                                                                                                                                    
2. Με επισυναπτόμενο αρχείο υπογεγραμμένο με εγκεκριμένη ηλεκτρονική υπογραφή εργοδότη και εργαζόμενου                                                                                                              
3. με επισυναπτόμενο αρχείο υπογεγραμμένο με ψηφιακή βεβαίωση μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης» (gov.gr-ΕΨΠ) ή                                                                                                       
4. Με ψηφιακή αποδοχή μέσω του πληροφοριακού συστήματος «MyErgani».

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα πρόβλεψη ορίζει ότι στην περίπτωση που ο εργαζόμενος απορρίψει τους βασικούς όρους, ο εργοδότης μπορεί προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία να υποβάλλει νέα δήλωση βασικών όρων εργασίας πάντα πριν την έναρξη εργασίας. Βέβαια στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί τι συμβαίνει στην περίπτωση που η διαφωνία περί βασικών όρων εργασίας εμμένει (πρέπει δηλαδή να δηλωθεί με κάποιο τρόπο η μη έναρξη της εργασίας;). Σημειώνεται ότι ο εργοδότης υποχρεούται σε τροποποίηση των στοιχείων που περιλαμβάνονται στη Δήλωση Βασικών Όρων Εργασίας και σε περίπτωση μεταβολής τους.

• Προβλέπεται ότι ο εργοδότης ενημερώνεται από το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ για τυχόν ισχύουσες δηλωθείσες συμβατικές ώρες εβδομαδιαίας απασχόλησης λόγω παράλληλης απασχόλησης του εργαζομένου αυτού σε άλλον ή άλλους εργοδότες, στους οποίους προσλαμβάνεται από την 1η Μαρτίου 2024 και μετά. Δεν διευκρινίζεται βέβαια ποιος εργοδότης φέρει το βάρος των διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης των χρονικών ορίων εργασίας λόγω παράλληλης απασχόλησης.                                                                                                                                     
• Εισάγεται η δήλωση για την κατά παραγγελία απασχόληση (συμβάσεις μηδενικών ορών απασχόλησης), δίχως ωστόσο να δίνονται περαιτέρω διευκρινίσεις για βασικά ζητήματα, όπως ενδεικτικά πως πραγματοποιείται ο υπολογισμός των ετήσιων δώρων για όσους εργαζόμενους εργάζονται υπό αυτό το καθεστώς, πως αμείβονται σε περίπτωση υπέρβασης του ελάχιστου χρόνου απασχόλησης, εάν επιτρέπεται να απασχοληθούν υπερωριακά.                                                                                                                
• Εισάγεται η δήλωση για την απασχόληση κατά την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας για το προσωπικό τους.                                                                            
• Ενεργοποιείται η Ψηφιακή δήλωση οικειοθελούς αποχώρησης σε περίπτωση σε περίπτωση αδικαιολόγητης αποχής του εργαζόμενου. Ειδικότερα, σε περίπτωση αδικαιολόγητης αποχής του εργαζόμενου από την εργασία για διάστημα μεγαλύτερο των 5 εργάσιμων ημερών, ο εργοδότης υποβάλλει στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ηλεκτρονικά, υπεύθυνη δήλωση περί όχλησης του εργαζόμενου (με κάθε πρόσφορα τρόπο) και σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης 5 συναπτών εργασίμων ημερών από την υποβολή αυτής της υπεύθυνης δήλωσης, ο εργοδότης υποχρεούται, την επόμενη εργάσιμη ημέρα, να υποβάλλει την ψηφιακή δήλωση οικειοθελούς αποχώρησης του εργαζομένου χωρίς να απαιτείται υπογραφή της από τον εργαζόμενο.                                       
• Προβλέπεται η δυνατότητα τροποποιητικών υποβολών με διορθώσεις ή ανάκληση σε υποβληθείσες δηλώσεις χωρίς κυρώσεις, με νέα ηλεκτρονική υποβολή, ως ορθή επανάληψη, εντός της κάθε φορά προβλεπόμενης προθεσμίας για τη δήλωση του σχετικού γεγονότος.

Το χρονοδιάγραμμα υποβολών στο Π.Σ. Εργάνη ΙΙ προσδιορίζεται ως ακολούθως: