COVID-19: Νέα μέτρα για τη διαφύλαξη της αγοράς εργασίας

Εκδόθηκε η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20.03.2020 (ΦΕΚ Α’ 68) η οποία προβλέπει νέα μέτρα για τη διαφύλαξη της αγοράς εργασίας από τις συνέπειες της κρίσης του COVID-19.

Τα νέα μέτρα υποστήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων είναι τα ακόλουθα:

• Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας

Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από τις 20.03.2020, o εργοδότης δύναται να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής:

α) Κάθε εργαζόμενος θα απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες το μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα,

β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης,

γ) Εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του μέτρου. Δεν διευκρινίζεται το χρονικό διάστημα υποχρέωσης διατήρησης του ίδιου αριθμού εργασίας.

Από το σκοπό της διάταξης ότι για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο εργαζόμενος δεν θα εργάζεται, ο εργοδότης δεν θα καταβάλλει αποδοχές, ούτε θα οφείλει να αποδώσει ασφαλιστικές εισφορές. Αναμένουμε ωστόσο την απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία και ρυθμίσει κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του μέτρου.

Στο τέλος κάθε μήνα o εργοδότης υποχρεούται να δηλώνει την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας σε ειδικό έντυπο στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα ρυθμιστεί κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του μέτρου.

• Μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου

Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, ο εργοδότης του οποίου η επιχειρηματική δραστηριότητα πλήττεται σημαντικά ή τελεί υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του με βάση τις κείμενες κανονιστικές πράξεις, δύναται να μεταφέρει προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου, κατόπιν σχετικής μεταξύ τους συμφωνίας.

Οι επιχειρήσεις του ομίλου που θα εφαρμόσουν αυτό το μέτρο υποχρεούνται να διατηρήσουν, συνολικά, τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν πριν από τη μεταφορά.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων θα ρυθμιστεί κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του μέτρου.

• Ακυρότητα καταγγελιών σύμβασης εργασίας

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας.

Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες.

Ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του μέτρου ορίζεται η 18η Μαρτίου 2020.

• Αναστολή συμβάσεων εργασίας και οικονομική ενίσχυση εργαζομένων

Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, που πλήττονται σημαντικά (και οι ΚΑΔ των οποίων προσδιορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών), λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινόμενου του κορωνοϊού-COVID 19, δύνανται να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού τους, προκειμένου να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες τους στο δυσμενές περιβάλλον που δημιουργείται. Η αναστολή των συμβάσεων εργασίας μπορεί να εφαρμοστεί μέχρι ένα (1) μήνα από τις 20.03.2020, με δυνατότητα παράτασης με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, λαμβάνοντας υπόψη την πορεία εξέλιξης του φαινομένου. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της ρύθμισης απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.

Επίσης υποχρεούνται μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής.

Οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, είτε λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, είτε λόγω εφαρμογής του προαναφερόμενου μέτρου, είναι δικαιούχοι έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού. Δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού, είναι επίσης οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τον εργοδότη είτε με οικειοθελή αποχώρηση από τους ίδιους.

Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.

Οι Α.Π.Δ. των εργαζομένων, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, υποβάλλονται από τον εργοδότη. Η δαπάνη της πλήρους ασφαλιστικής τους κάλυψης υπολογίζεται επί των ονομαστικών μισθών τους.

Η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού και την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Για τη λήψη της αποζημίωσης ειδικού σκοπού από τους εργαζόμενους, ο εργοδότης υποχρεούται να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία δηλώνει τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα υποχρεούνται να συμπεριλάβουν στην υπεύθυνη δήλωση και τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί, από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τους ίδιους, είτε με οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου.

Σε περίπτωση που οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα δεν υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση των προηγουμένων περιπτώσεων, αποκλείονται από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση, εγγράφως ή ηλεκτρονικά, αυθημερόν στον εργαζόμενο, δηλώνοντάς του και τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης τους στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ». Μετά την ανωτέρω γνωστοποίηση οι δικαιούχοι – εργαζόμενοι, για να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα.

Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθορίζονται οι όροι και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των μέτρων.

• Αναστολή απαγόρευσης πολιτικής επιστράτευσης και κάθε μορφής επίταξης κατά τη διάρκεια απεργίας

Μέχρι τις 30.04.2020 αναστέλλεται η ισχύς της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4325/2015 το οποίο προβλέπει ότι «Σε καμία περίπτωση δεν επιβάλλεται πολιτική επιστράτευση ή οποιασδήποτε άλλης μορφής επίταξη προσωπικών υπηρεσιών ως μέτρο αντιμετώπισης απεργίας ή ανάλογης μορφής κινητοποιήσεις ελεύθερων επαγγελματιών ή αυτοαπασχολούμενων, πριν ή μετά την κήρυξή τους».

• Ωράριο εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων

Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την 20.03.2020, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να παρατείνεται το εθνικό πλαίσιο ωραρίου των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων κατά μία (1) ώρα από Δευτέρα έως Παρασκευή και κατά δύο (2) ώρες το Σάββατο. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να προβλέπεται η υποχρέωση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων ή κατηγοριών αυτών τις Κυριακές, είτε για όλη την Επικράτεια είτε για μέρος αυτής.

• Απαλλαγή μισθωτών υποχρέωσης καταβολής 40% του μισθώματος κύριας κατοικίας

Οι εργαζόμενοι επιχείρησης, για την οποία έχουν ληφθεί ειδικά και έκτακτα μέτρα περί αναστολής ή προσωρινής απαγόρευσης λειτουργίας για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19 των οποίων έχει ανασταλεί προσωρινά η σύμβαση εργασίας, απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του 40% του μισθώματος κύριας κατοικίας για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο 2020.