COVID-19:Διαδικασία απαλλαγής από ΦΠΑ στις δωρεές προς το Δημόσιο - Συντελεστής ΦΠΑ 6%

Με την Α. 1050/2020 Κοινή Απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ (ΦΕΚ Β΄942/20.03.2020) καθορίζεται η διαδικασία χορήγησης απαλλαγής από το ΦΠΑ που αναλογεί σε παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών στο πλαίσιο δωρεών που πραγματοποιούνται για κοινωφελείς σκοπούς με σημαντικά πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ελληνική κοινωνία και οικονομία προς φορείς του ευρύτερου Δημοσίου Τομέα, ΝΠΙΔ που έχουν συσταθεί με ειδικό νόμο για το δημόσιο συμφέρον ή προς άλλες οντότητες που εποπτεύονται από τους παραπάνω φορείς.

Συγκεκριμένα, προβλέπονται τα ακόλουθα:

Α. Όροι και προϋποθέσεις για την εφαρμογή της απαλλαγής:

Η απαλλαγή από το ΦΠΑ παρέχεται εφόσον ισχύουν σωρευτικά τα ακόλουθα:

·  Έχει καταρτιστεί σύμβαση δωρεάς μεταξύ δωρητή και δωρεοδόχου κι έχει κυρωθεί με νόμο ή με πράξη έγκρισης από τον Υπουργό Οικονομικών και τους καθ’ ύλην αρμόδιους Υπουργούς, πριν την ημερομηνία έκδοσης του φορολογικού παραστατικού.

· Ο προμηθευτής των δωριζόμενων αγαθών/υπηρεσιών είναι υποκείμενος στο ΦΠΑ κι εκδίδει φορολογικό παραστατικό προς τον δωρητή ή τον φορέα υλοποίησης αυτού ή προς τον δωρεοδόχο με την αναγραφή επί του παραστατικού ότι θα εξοφληθεί από τον δωρητή.

· Ο δωρητής δικαιούται απαλλαγή από το ΦΠΑ μέχρι του ποσού που ορίζεται στην εκάστοτε σύμβαση δωρεάς.

Β. Υποχρεώσεις Δωρητή (ή του Φορέα Υλοποίησης κατά περίπτωση):

· Ο δωρητής υποχρεούται να παραδώσει στον προμηθευτή «Βεβαίωση απαλλαγής από ΦΠΑ για παροχή δωρεάς της περ. ιστ’ παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ», σύμφωνα με το Υπόδειγμα I της Απόφασης, η οποία θα περιλαμβάνει τα πλήρη στοιχεία του δωρητή, του δωρεοδόχου, του προμηθευτή και της συναφθείσας δωρεάς και με την οποία θα βεβαιώνεται ότι δεν έχει γίνει υπέρβαση του ποσού της δωρεάς.

· Η απαλλαγή από το ΦΠΑ ισχύει και στις περιπτώσεις που τα δωριζόμενα αγαθά/υπηρεσίες αποτελούν αντικείμενο ενδοκοινοτικής απόκτησης, χωρίς, ωστόσο, να υφίσταται η υποχρέωση του δωρητή να συντάξει την ως άνω Βεβαίωση, ούτε να καταβάλει τον αναλογούντα φόρο. Σημειώνεται, όμως, ότι οι εν λόγω συναλλαγές θα πρέπει να συμπεριληφθούν από τον δωρητή στον οικείο Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Ενδοκοινοτικών Συναλλαγών.

· Ο δωρητής συντάσσει και διαφυλάσσει «Κατάσταση Παρακολούθησης Δωρεάς της περ. ιστ’ παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ», σύμφωνα με το Υπόδειγμα II της Απόφασης, για κάθε σύμβαση δωρεάς.

Γ. Υποχρεώσεις Προμηθευτή:

· Ο προμηθευτής μετά την προσκόμιση της σχετικής Βεβαίωσης Απαλλαγής, υποχρεούται να εκδώσει το φορολογικό παραστατικό χωρίς ΦΠΑ, αναγράφοντας την ένδειξη “ΧΩΡΙΣ ΦΠΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡ. ΙΣΤ΄ ΠΑΡ. 1 ΑΡΘ. 27 ΚΩΔΙΚΑ ΦΠΑ”.

· Ο προμηθευτής διαφυλάσσει αντίγραφο της Βεβαίωσης Απαλλαγής τουλάχιστον για 5 έτη (δηλαδή, για το ελάχιστο χρονικό διάστημα διαφύλαξης των λογιστικών αρχείων).

· Ο προμηθευτής διατηρεί το δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ των εισροών του.

Ενόψει των ανωτέρω:

· Σε σχέση με την έγκριση δωρεών ειδών ειδικού νοσοκομειακού εξοπλισμού πάσης φύσης, μέσων ατομικής προστασίας και φαρμάκων πάσης φύσεως για την αντιμετώπιση της ανάγκης περιορισμού της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, φαίνεται ότι εφαρμόζεται η διαδικασία αποδοχής σύμφωνα με το άρθρο όγδοο της Π.Ν.Π. της 14ης Μαρτίου 2020 (ΦΕΚ Α’ 64) με δήλωση αποδοχής του Υπουργού Υγείας.

· Διερευνητέα είναι η δυνατότητα ανάκτησης τυχόν ΦΠΑ που έχει χρεωθεί στα φορολογικά παραστατικά για την αγορά ειδών προς δωρεά στα πλαίσια αντιμετώπισης του COVID-19 σε χρόνο πριν την έκδοση της Απόφασης,  καθόσον η απαλλαγή από το ΦΠΑ αφορά σε δωρεές που πραγματοποιούνται από τις 14.02.2020 και εφεξής. 

· Η Απόφαση δεν αντιμετωπίζει περιπτώσεις δωρεών εξοπλισμού και παραγόμενων αγαθών της δωρήτριας επιχείρησης, συνεπώς τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να εξετάζονται αυτοτελώς ως προς τυχόν υποχρέωση για απόδοση ΦΠΑ.

· Αντίθετα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, δεν εξομοιώνεται με παροχή υπηρεσιών εξ επαχθούς αιτίας η χωρίς αντάλλαγμα παροχή υπηρεσιών από υποκείμενο στο φόρο για λόγους ανθρωπιστικούς (άρθρο 9 παρ. 2. Ν. 2859/2000, Κώδικας ΦΠΑ). Για την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης αναμένεται η έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης.

·  Με τις προϋποθέσεις και τους όρους της Απόφασης μπορεί να ισχύσει απαλλαγή από ΦΠΑ κατά την αγορά προς δωρεά και άλλων ειδών πέραν του ιατρικού υλικού για την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού COVID-19 (π.χ. οχήματα), αλλά και συνολικά για δωρεές κινητών και ακινήτων για κοινωφελείς σκοπούς  (π.χ. νοσοκομεία, σχολικές μονάδες, κτίρια για πολιτιστικούς και μορφωτικούς σκοπούς) στα πλαίσια δράσεων προσφοράς και κοινωνικής ευθύνης.

Υπερμειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε είδη για την καταπολέμηση του COVID-19

Με την Εγκύκλιο 2038/23-03-2020 του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και σε συνέχεια της ΠΝΠ 20.03.2020 (ΦΕΚ Α΄68) παρέχονται διευκρινήσεις σχετικά με την εφαρμογή του υπερμειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6% (από 24%) για την περίοδο από 20 Μαρτίου 2020 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2020 για σειρά αγαθών που είναι αναγκαία για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Συγκεκριμένα, οι ακόλουθες κατηγορίες αγαθών υπάγονται στον υπερμειωμένο συντελεστή:

· Μάσκες προστασίας και γάντια για την ιατρική (για την προστασία από ιούς και την αποφυγή μετάδοσης ασθενειών-νοσοκομειακή και ιδιωτική χρήση) των ΔΚ ΕΧ 3926, ΕΧ 4015, ΕΧ 4818 και ΕΧ 63. Δεν μειώνεται ο συντελεστής ΦΠΑ για γάντια και μάσκες που χρησιμοποιούνται σε οικιακές, επαγγελματικές, βιομηχανικές, κι άλλες χρήσεις πλην της ιατρικής.

· Σαπούνι και άλλα παρασκευάσματα για την ατομική υγιεινή των ΔΚ ΕΧ 3401 και ΕΧ 3402, δηλαδή όλα τα κοινά σαπούνια προσωπικού καθαρισμού και υγιεινής κάθε τύπου, συμπεριλαμβανομένων των υγροσάπουνων και κρεμοσάπουνων, καθώς και ειδικότερες κατηγορίες σαπουνιών υγιεινής, όπως τα απολυμαντικά σαπούνια, τα σαπούνια γλυκερίνης και τα σαπούνια για ιατρικές χρήσεις, και προϊόντα τύπου «χλωρίνης».

· Η Εγκύκλιος διευκρινίζει ότι στον υπερμειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 6% δεν υπάγονται τα προϊόντα καθαρισμού επιφανειών και πατωμάτων, απορρυπαντικά και άλλα παρασκευάσματα καθαρισμού ρούχων, απορρυπαντικά πιάτων και σκευών κουζίνας, καθόσον δεν αφορούν την ατομική υγιεινή, συνεπώς, εξακολουθούν να υπάγονται στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%.

· Αντισηπτικά διαλύματα, μαντηλάκια κι άλλα αντισηπτικά παρασκευάσματα (ΔΚ ΕΧ 3401, ΕΧ 2828, ΕΧ 3402, ΕΧ 3808, ΕΧ 3824 και ΕΧ 3307) συμπεριλαμβανομένων και των απολυμαντικών και παρόμοιων προϊόντων που διατίθενται στη λιανική πώληση.

· Αιθυλική αλκοόλη της ΔΚ 2207 η οποία χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη στην  παραγωγή αντισηπτικών, καθώς και η καθαρή, μη μετουσιωμένη αιθυλική αλκοόλη (καθαρό οινόπνευμα) γεωργικής προέλευσης με αλκοολικό τίτλο 95%, η οποία διατίθεται εμφιαλωμένη στη λιανική πώληση, για ατομική υγιεινή και προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 8 του ν.2969/2001 (ΦΕΚ Α 281), δηλαδή δεν περιλαμβάνει τα προηγούμενα στάδια, πριν τη λιανική πώληση, συναλλαγής.